Bedrijfswaardering

Waardebepalingen in het kader van de verkoop van een onderneming zijn vanzelfsprekend onderdeel van het verkooptraject. Het geeft inzicht in de value drivers van de onderneming die gewaardeerd wordt. Daarbij kan uiteraard het perspectief van een koper of verkoper verschillen. Zeker onder de huidige economische omstandigheden wil een verkoper weten hoe robuust de onderneming is in zwaar weer en hoeveel vet er op de botten aanwezig is. Tegelijkertijd zal een koper eveneens goed zijn huiswerk doen om de prognoses te toetsen en te valideren. Daarbij zien wij dat kopers ondanks alle onzekerheden op de middellange en lange termijn over het algemeen redelijke uitgangspunten in beschouwing nemen. Het maken van meerdere waarderingscenario’s om effecten door te rekenen kan hierbij behulpzaam zijn en aanvullend inzicht verschaffen voor zowel een verkoper als koper vanuit hun eigen visie.

Een waardebepaling is in alle situaties een zorgvuldig proces op basis van economische principes en niet op grond van een boekhoudkundig perspectief gebaseerd op oude jaren. Dit blijkt des te meer uit de coronacrisis die ineens diepe sporen nalaat in vele sectoren. De economische waarde van een onderneming is daarom afhankelijk van de toekomstverwachtingen en marktontwikkelingen. Waarde ontstaat op basis van de toekomstige verdiencapaciteit in termen van cashflows. Binnen de discounted cashflow (DCF) waarderingsmethode zijn toekomstige vrije geldstromen bepalend, die aan de hand van de strategie, marktpositionering en value drivers worden geschat voor de toekomst. Dit gebeurt uiteraard op onderbouwde wijze in overleg met het management. Omdat verwacht rendement en risico’s hand in hand gaan, worden de jaarlijkse verwachte vrije geldstromen contant gemaakt tegen een rendementseis die rekening houdt met het risicoprofiel van de onderneming en onzekerheid. De som van deze contante vrije geldstromen is de ondernemingswaarde vrij van schulden en liquiditeiten.

Uit voorgaande blijkt dat niet de jaarlijkse nettowinst, maar de jaarlijkse vrije geldstroom bepalend is. Vrije geldstromen houden immers ook rekening met investeringen in activa en werkkapitaal om het rendement op peil te houden. Wat operationeel aan cash in en uit de onderneming gaat en uiteindelijk resteert voor de vermogensverschaffers doet ertoe. Boekhoudkundige winst is beïnvloedbaar door veranderingen in waarderingsgrondslagen, maar de jaarlijkse geldstroom die door de onderneming vloeit niet.

Het doorrekenen van verschillende waarderingsscenario’s maken de value drivers van een onderneming goed inzichtelijk, zoals bijvoorbeeld het optimaliseren van de omloopsnelheid van het werkkapitaal. Een effectief werkkapitaalbeheer is een goed middel om aanvullende waarde voor de onderneming te realiseren. Wij zien dat er vaak nog relatief veel geld vastzit in het werkkapitaal vanwege een relatief hoog niveau van voorraden of debiteuren. Boekhoudkundig lijkt het dat een positief werkkapitaal een onderneming cash biedt, maar dit is feitelijk een momentopname. Gedurende het jaar zet de onderneming de gekochte voorraad en uitgaande facturen om in binnenkomende cash. Tegelijkertijd worden deze geldstromen voortdurend geherinvesteerd in nieuwe voorraad en nieuwe debiteuren. Er komt dus pas extra cash vrij, als de omloopsnelheid van het werkkapitaal daalt bij gelijkblijvende omzet en kosten. Niet de omvang van het werkkapitaal is bepalend, maar de mutatie ervan gedurende een periode.

Menig ondernemer denkt bij waardecreatie aan het optimaliseren van het business model, door bijvoorbeeld het verbreden van marktproduct combinaties, het verlagen van de kostprijs, het inzetten van nieuwe technieken en het vergroten van de klantenkring. Dat is uiteraard evident. Een aspect waar een ondernemer vaak minder bij stil staat is het vrijspelen van cash uit het werkkapitaal. Ook een potentiële koper zal meer willen betalen voor een onderneming waarvan het cash genererend vermogen hoog is. Immers, de onderneming is in staat om sneller cash te genereren uit de bedrijfsactiviteiten, waardoor een lagere vermogensbehoefte ontstaat. Ook dit zien we onder de huidige omstandigheden duidelijk naar voren komen in verschillende sectoren die een snel herstel laten zien. Evenals bij ondernemingen die goed georganiseerd zijn en snel kunnen inspelen op veranderende marktomstandigheden. Daar waar kopers en verkopers kansen zien voor de toekomst, kunnen mooie deals gesloten worden!

André Scheirlinck.jpg