Creatieve destructie
De Zaanse Ondernemersdag komt er weer aan. Een mooi jaarlijks netwerkevenement met boeiende thema’s. Dit jaar zal er onder andere gesproken worden over disruptieve innovaties, die impact hebben op ons leven, organisaties en economie. Creatieve startende ondernemers willen dergelijke innovaties graag ontwikkelen en gevestigde ondernemingen in elke sector willen er niet door worden verrast. Een boeiend thema!
Samenhangend met veranderende marktomstandigheden door innovatie is het ook een thema, dat in de overnamepraktijk veelvuldig besproken wordt in het kader van bedrijfswaarderingen. Immers, succesvolle disruptieve innovaties kunnen met een product of dienst een nieuwe markt en niet eerder benutte waarde creëren, waarmee bestaande markten kunnen worden ontwricht. Wat voor invloed heeft dat op de waarde van een bestaande onderneming?
De economische waarde van een onderneming is afhankelijk van de toekomstverwachtingen en omgevingsfactoren van het bedrijf: de toekomstige verdiencapaciteit. Binnen de discounted cashflow (DCF) waarderingsmethode zijn toekomstige vrije geldstromen bepalend, die aan de hand van de strategie, marktpositionering en onderscheidende waardedrijvers worden geprognosticeerd. Vervolgens worden de vrije geldstromen contant gemaakt tegen een rendementseis, die rekening houdt met onzekerheid en risico. De som van deze contante vrije geldstromen is de gecalculeerde ondernemingswaarde.
Voor het bepalen van de toekomstige geldstromen wordt veelal onderscheid gemaakt in de waarde van een prognoseperiode en restwaarde. De prognoseperiode beslaat over het algemeen een specifieke tijdsperiode van een onderneming, waarin onderbouwde en aannemelijke resultaten en balansen kunnen worden opgesteld. Bijvoorbeeld een periode van 5 jaar. De restwaarde is de waarde van de periode volgend op de prognoseperiode. In deze “restwaardeperiode” wordt verondersteld dat de onderneming een stabiele fase heeft bereikt met een constante vrije geldstroom en rendement op geïnvesteerd vermogen.
Het is echter de vraag in hoeverre de impact van veranderende marktomstandigheden en disruptieve innovaties zijn meegenomen in het toekomstige verdienvermogen van de onderneming binnen de restwaarde. Indien de ondernemer niet of te laat inspeelt op deze disruptieve uitdagingen komt de continuïteit in gevaar. Als hier vervolgens onvoldoende aandacht wordt besteed in een waarderings- of verkooptraject kan deze restwaarde fors overschat worden. Immers, in plaats van constant (groeiende) vrije geldstromen krijgt de onderneming in dat geval te maken met dalende geldstromen in de restwaarde periode, hetgeen juist een negatief effect heeft op de waarde. Het is ook één van de redenen waarom een bedrijfswaardering op basis van een simpele vuistregel geen juist inzicht geeft in de economische waarde van een onderneming.
In beginsel ontkomt geen enkel bedrijf aan veranderende marktomstandigheden. De mate van flexibiliteit en bestendigheid van de verdiencapaciteit van het businessmodel is steeds belangrijker geworden. Ook hier geldt, resultaten uit het verleden tellen niet! Uiteindelijk werken disruptieve innovaties alleen maar verstorend als je er als ondernemer onvoldoende rekening mee houdt. Het is de kunst om je als ondernemer telkens weer aan te passen aan de omgeving en je business model hierop af te stemmen. Dus, zoals de Oostenrijkse econoom Schumpeter concludeert in zijn theorie: ga aan de slag met creatieve destructie!
Dit blog van André Scheirlinck verscheen in Zaanbusiness
(editie 165 - 27 oktober 2017)